ไพโรจน์ รัตตกุล เกิดวันอาทิตย์ที่ 12 พฤศจิกายน พ.ศ. 2476 ที่กรุงเทพมหานคร ในครอบครัวคนไทยเชื้อสายจีน จบการศึกษาระดับมัธยมจากโรงเรียนอัสสัมชัญ แผนกฝรั่งเศส จากนั้นจึงไปศึกษาต่ออนุปริญญาด้านการเงิน การธนาคาร จากวิทยาลัยลอนดอนโปลีเทคนิค ที่ประเทศอังกฤษ และศึกษาต่อปริญญาตรีด้านเศรษฐศาสตร์ จากมหาวิทยาลัยบริสตอล ประเทศอังกฤษ หลังจบการศึกษาแล้วได้กลับมารับราชการทหาร ก่อนจะเข้าสู่แวดวงนักธุรกิจ ชีวิตครอบครัว สมรสกับนางประพันธ์ศรี รัตตกุล (บุตรี หลวงรอบรู้กิจ ผู้ร่วมก่อตั้งและกรรมการผู้จัดการคนแรกของธนาคารกรุงเทพ) มีบุตรชาย 2 คน และ บุตรสาว 2 คน โดยบุตรชายคนโต คือ พล.ต.พัชร รัตตกุล สมรสกับ ม.ร.ว.ศรีคำรุ้ง ยุคล (ธิดาในหม่อมเจ้าชาตรีเฉลิม ยุคล กับหม่อมกมลา ยุคล ณ อยุธยา)